Biyolojik veya kimyasal örneklerin ayrılması ve hazırlanması için yaygın olarak kullanılan santrifüj işlemi, örneklerin yüksek hızlarda dönerek, santrifüj kuvvetinin etkisiyle mikro/makro partiküllerin tüpün dibine çöktürülerek çözeltiden ayrılma işlemidir.
Santrifüj tüpleri, santrifüj deneylerinde temel tüketim malzemelerindendir ve kalite ile performans arasında önemli farklılıklar gösterebilir. İşte bir santrifüj tüpü seçerken dikkat etmeniz gereken bazı faktörler:
Uygulama Türü: Hangi tür santrifüj işlemi gerçekleştireceğinizi belirleyin. Her deneyin farklı bir amacı vardır. Rutin kan ayrıştırma, hücre ayrıştırma, nükleik asit izolasyonu, protein çökeltme veya farklı özellikteki çözeltileri çöktürmek gibi farklı deney türleri, farklı tüp özellikleri gerektirebilir. Deneyinizin amacını belirleyerek doğru tüpü seçmeye başlayın.
Kapasite: Tüpün kapasitesi, deneyde kullanılacak örneğin hacmi ile uyumlu olmalıdır. Santrifüj tüpleri 0,2μl den 750 ml ye kadar çok farklı kapasitelerde bulunur. Ancak 0,2μl, 1,5ml, 5ml, 7ml, 15ml ve 50ml kapasiteleri yaygın olarak tercih edilir.
Tüpü tam doldurmak sızıntıya neden olabileceğinden, genellikle tüpü 3/4 oranında doldurmak önemlidir.
Relatif Santrifüj Kuvveti (RCF): Bir tüpün dayanabileceği maksimum hızı belirlerken RPM (hız) yerine RCF (santrifüj kuvveti)’i göz önünde bulundurmak önemlidir. RPM, sadece rotorun dönme hızını gösterirken, RCF yerçekimini de hesaba katar, bu da daha doğru bir ölçüdür. Yüksek RPM’e ihtiyaç duyulmuyorsa, maliyeti düşürmek adına düşük relatif santrifüj kuvvetine sahip bir tüp tercih edilebilir.
Malzeme Dayanıklılığı: Cam santrifüj tüpleri kullanılıyorsa, kırılma riskini önlemek için büyük santrifüj kuvvetinden kaçınılmalıdır. Çelik tüpler genellikle güçlü, şekil değiştirmeyen ve kimyasal etkilere dayanıklıdır. Plastik tüpler ise polipropilen (PP), polistiren (PS), poliamid (PA), polikarbonat (PC) ve polietilen (PE) gibi çok çeşitli malzemelerden yapılmış olabilir. Özellikle yüksek hızlara dayanabilen ve birçok kimyasala karşı dirençli polipropilen tüpler tercih edilebilir.
Tip: Santrifüj işlemi için düz, konik veya yuvarlak taban gibi farklı tüp tiplerinden uygun olanı tercih edilmelidir.
Sıcaklık: Düşük sıcaklıklarda santrifüjleme işleminde veya depolamak için -80°C gibi sıcaklıklar gerekli ise özel olarak tasarlanmış düşük sıcaklıklara dayanıklı tüpler kullanılmalıdır.
Tek / çok kullanılabilirlik: Deney tipinize bağlı olarak tek kullanımlık veya çok kullanımlık tüpleri seçebilirsiniz. Tek kullanımlık tüpler, çapraz bulaşmayı önler ve tekrar kullanılmaları gerekmez. Plastik tüpler genellikle tek kullanımlık ve ekonomik seçeneklerdir.
Otoklavlanabilirlik: Eğer steril tüp kullanımı önemliyse, tüplerin otoklavlanabilir olup olmadığı kontrol edilmelidir.
Etiketleme: Tüpleri doğru şekilde tanımlamak ve izlemek için tüplerin üzerine yazılabilir olması veya etiket tutabilme özelliğine sahip olması önemlidir.
Şeffaflık: Laboratuvar çalışmalarında örneklerin görsel olarak izlenmesi ve kontrol edilmesi gerekiyorsa şeffaf tüpler tercih edilmelidir.
Sızdırmazlık özelliği: Eğer tüplerin içerisine yerleştirdiğiniz örnekler kritik güvenlik önemine sahipse, ürünü ve ortamı korumak için kapaklarının sıkıca kapatılabilir olması önemlidir.
Kullanacağınız örnek özel bir işleme, belirli bir malzemeye dayanıklılık veya özel bir prosedür gerektiriyorsa, tüp seçimi buna göre yapılmalıdır. Her deney benzersizdir, bu nedenle doğru santrifüj tüpü seçerek deneylerinizi daha güvenilir ve etkili hale getirebilirsiniz.
